Hürriyet gazetesi yazarı Noyan Doğan, köşesine gelen soruları yanıtladı…
Soru: Kendime ait işletmem var ve 15 yıldır Bağ-Kurluyum. Önceki yıllara ait prim borçlarımdan dolayı sigortalılığım durduruldu. Yaklaşık 1800 günlük prim borcum bulunuyor. Bundan dolayı emekliliğim gecikiyor. Yapılandırmadan ben de yararlanabilir miyim? Ömer F.
Cevap: Yeni kanun Bağ-Kur borçlarına yönelik yapılandırma imkanı tanıyor. Önce SGK’ya yapılandırmadan yararlanmak için iki ay içinde başvuracaksınız.
Durdurulan sigortalılık süresi için ödeyeceğiniz prim tutarını hesaplatacaksınız. Borç tutarı size tebliğ edildikten sonra 3 ay içinde borcunuzun tamamını ödemeniz halinde 1800 gününüz sigortalılık süresinden sayılacak ve emekliliğinize sayılacak.
Çalışsanız bile sigortalılığınız durdurulacak
Soru: 5 Mart 2017’de ilk Bağ-Kurlu olarak sigorta girişim var. Bugüne kadar prim ödemesi yapmadım, sadece sigorta kaydım yapıldı. Önceki yapılandırmalardan yararlanmak istedim, yapamadım. Şimdi sigortalılığımın durdurulacağı söyleniyor, doğru mudur? Halen çalışıyorum, bu durumda sigortalılığım nasıl durdurulabilir? Engin K.
Cevap: Yeni çıkan yasaya göre sigortalılığınız durdurulacak. Şöyle ki; yeni yasaya göre bu yılın ekim ayı öncesi prim borcu olanlar ve sizin gibi sigorta kaydı yapılmasına rağmen hiç prim ödememiş olanların sigortalılık süreleri durdurulacak, sigortalı sayılmayacaksınız. 1 Kasım 2020 tarihi itibariyle yeniden sigortalı olarak girişiniz yapılacak. Yani, 4 yılınız sigortalı sayılmayacak.
Sağlık primlerinin faiz, cezaları silinecek
Soru: 2018 yılına kadar genel sağlık sigortası primini yatırdım, son iki yıldır yatırmıyorum. Bir işte çalışmıyorum, günlük işlere gidiyorum. Geçmiş prim borçlarımı yatırabilir miyim? Ödeme gücüm yoksa devlet karşılıyor diyorlar, nasıl yararlanacağım? Murat S.
Cevap: Yeni yasadan yararlanarak genel sağlık sigortası prim borçlarınızı yapılandırabilirsiniz. Borcunuzu 2021’in nisan sonuna kadar ödemeniz halinde geçmiş 3 yıllık borcunuzdan doğan faiz ve cezaların tamamı silinecek, sadece anapara olan borcunuzu yatırmanız yeterli olacak.
Bugüne kadar gelir testine başvurmadıysanız 2021’in mart ayına kadar gelir testi yaptırmanız gerekiyor. Eğer geliriniz net asgari ücretin üçte birinden azsa genel sağlık sigortası priminizi devlet karşılayacak.
Yapılandırma tüm borçlarınızı kapsayacak
Soru: 2015 ve 2018 yıllarında borcumdan dolayı sigortalılık sürelerim durduruldu. Bağ-Kurlu olarak çalışmaya devam ediyorum. 2019’un Haziran ayından beri de primlerimi yatıramıyorum. Yeni yasadan yararlanırsam, sadece 2019 yılından bu yana olan borçlarımı ödesem olur mu? Bana ne kadarlık bir borç çıkartırlar? Hale T.
Cevap: Birincisi, geçmiş borçlarınızdan dolayı durdurulan sigortalılık süreleri için ayrı ayrı yapılandırma yapma şansınız yok. Sadece 2019’dan sonraki borçlarımı ödeyeyim, kalanları sonra öderim deme şansınız da yok.
Tüm borçlarınız için başvuracaksınız ve yeni yasadan geçmiş tüm borçlarınız için yararlanacaksınız. Yapılandırma yaptığınızda, durdurulan gün sayısı ile günlük prime esas kazancınız üzerinden bir hesaplama yapılacak. Yapılandırma için başvurduğunuzda size ödeyeceğiniz borç tutarı tebliğ edilecek.
Prim borçlarınızı yapılandırabilirsiniz
Soru: 12 Temmuz 2016’da isteğe bağlı sigorta yaptırdım. 2016 yılına kadar düzenli primlerimi ödedim, sonrasında ödemeyi bıraktım. Kanundan nasıl yararlanacağım, dört yıllık brikmiş borcumun tamamını mı ödemem gerekiyor? Meltem A.
Cevap: Ağustos ayı öncesi isteğe bağlı prim borçları ve bunlardan kaynaklanan gecikme cezası ve gecikme zammı için yapılandırma yapabilirsiniz. Bu yılın sonuna kadar yapılandırma için başvurmanız gerekiyor.
İsterseniz borcunuzun tamamını peşin ödeyebilirsiniz, isterseniz de 18 aylık taksitlendirmeden yararlanabilirsiniz. 28 Şubat’a kadar peşin öderseniz gecikme faizi ve cezalarda yüzde 90 oranında indirim yapılacak.
Taksitlendirmeyi tercih ederseniz, borcunuz 2016 yılından olduğundan, borcunuza Yurt İçi Üretim Fiyat Endeksi olarak yüzde 0.35’lik bir oran uygulanacak. Seçeceğiniz taksit sayısına göre de bir katsayı oranı uygulanacak.